Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2015/4926 Esas 2016/2370 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı mirasçıları vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı mirasçıları vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkin olup, mahkemenin davanın reddine dair kararı davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı eser sözleşmesi nedeniyle cezai şart alacağının tahsiline karar verilmesini istemiş, davalı davanın reddini savunmuş, mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava sözleşme ve dava tarihine göre uygulanması gereken 818 sayılı mülgâ BK"nın 355 ve devamı maddelerde düzenlenen eser sözleşmesine dayalı olarak açılmış cezai şart alacağı davasıdır.

Tüketici mahkemesine açılan dava görevsizlik kararı verilerek asliye hukuk mahkemesine gönderilmiş olup, davanın gönderildiği bu mahkeme tarafından harç tamamlatılmaksızın esas hakkında karar verilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispî esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tâyini mümkün olan hallerde dâva dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispî karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK"nın 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Bu kurallar ışığında somut olaya gelindiğinde; davacı taraf, Tüketici mahkemesine dava açtığı için tüketici sayılarak harç yatırmamış ise de tüketici olmadığı kabul edilerek dosyanın gönderildiği asliye hukuk mahkemesinde harç muafiyeti söz konusu olmadığından harç yatırılması zorunludur. Yatırılması gerekli peşin harçlar yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir. Harç kamu düzenine ilişkin olup mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese bile Yargıtay tarafından gözetilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise yargılamaya devam edilerek esastan inceleme yapılmalıdır. Bu kurallara aykırı olarak harç alınmaksızın esastan inceleme yapılarak karar verilmesi doğru olmadığından hükmün diğer yönleri incelenmeksizin bozma kararı vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı mirasçıları yararına BOZULMASINA, harç yönünden bozma kararı verildiğinden diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek olmadığına,1.350,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacı mirasçılarına verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı mirasçılarına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 19.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.