Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2016/4859 Esas 2016/4938 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedelinin tahsili için başlatılan takibe yönelik itirazın iptâli davası olup, mahkemenin yetkisizliğine, talep halinde dosyanın yetkili ... Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi"ne (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) gönderilmesine dair verilen karar davacı vekili tarafından temyiz olunmuştur.
Davada öncelikle çözümlenmesi gereken sorun, itirazın iptâli davalarında icra dairesinin yetkisine yönelik itirazların mahkemece incelenip incelenemeyeceği, diğer bir deyişle, yetkiye yönelik itirazların hallinin yalnız tetkik merciinin görev kapsamında mı bulunduğu hususudur. Bu konu İİK"nın 50. maddesi içinde çözümlenemez. Yasa hükümlerinin bir bütünlük içinde ve düzenlemeyi amaçladığı ilkelere uygun şekilde yorumlanması gerekmektedir. İİK"nın 1. maddesinde; her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesinin kurulacağı hükmü yer almış ve aynı Yasa"nın 4. maddesinde icra dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikayetlerle itirazlara tetkik mercii hakimlerinin (icra hukuk mahkemesinin) bakmakla görevlendirildiği kabul edilmiştir. Aynı Yasa"nın 3. babında ilâmsız takiplere ilişkin hükümler yer almış, aynı babın 50. maddesinde yetki ve itirazlar başlığı altında, HUMK"nın (HMK.nın) yetkiye dair hükümlerinin kıyas yolu ile tatbik edileceği ve yetki itirazlarının esas hakkındaki itiraz ile birlikte yapılıp, tetkikinde ise, takibin esasına ilişkin itiraz yer almış ve 66. maddesi ile, icra takibine yapılan itiraz üzerine takibin duracağı hükmü getirilmiştir.
Yasa, yapılan itirazla duran icra takibinin devamı için alacaklıya iki yol tanımıştır. Bunlardan biri Yasa"nın 67. maddesine göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptâlini istemek, diğer yol ise, aynı Yasa"nın 68. ve 69. maddelerine göre tetkik merciinde (icra hukuk mahkemesinde) itirazın kaldırılması isteğidir. Her iki halde gerek mahkeme gerekse tetkik mercii (icra hukuk mahkemesi) takibe yapılan itiraz nedenleri hakkındaki incelemesinde, varsa yetki itirazının HUMK"nın 190 ve 225. (HMK"nın 116. ve devamı) madde hükümleri
dairesinde öncelikle tetkik ve karar vermek zorundadır. İtirazın iptâli davası takibin yapıldığı icra dairesinin kaza çerçevesi içinde bulunan mahkemede görülür. Bu nedenle, İİK"nın 50. maddesi yalnız takip hukuki içinde yetki itirazının incelemeye tetkik merciini (icra hukuk mahkemesini) görevlendirirken, Yasa"nın 67. maddesi ile umumi hükümler dairesinde açılacak itirazın iptâli davasına bakacak mahkemenin görevini sınırlandırıp, yetki itirazı hakkında karar veremeyeceğini kabul etmek yasanın amacını aşan bir yorum olur (Dairemizin 15.1.21987 gün ve 1729/4405 sayılı kararı).
Somut olayda da; bu nedenle öncelikle icra dairesinin yetkili olup olmadığı hususunun incelenmesi gerekir. Davalı gerek icra dosyasında gerekse cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmuş; ayrıca sözleşme ilişkisini kabul etmemiştir. Mahkemece, davalının ikametgahının ... olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmiş ise de; gerek Dairemizin gerekse Yargıtay"ın yerleşik uygulamalarına göre bu durumda görevli mahkemece öncelikle davalının icra müdürlüğünün yetkisine ilişkin itirazının incelenmesi, takibin yetkili icra dairesinde yapılıp yapılmadığının belirlenmesi, tüm delillerin toplanması ve sonucuna uygun karar verilmesi gerekir. Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmadan yazılı şekilde mahkemenin yetkisizliğine karar verilmesi nedeniyle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 30.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.