Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2012/4676 Esas 2012/5533 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ


Davacı tarafından, davalılar aleyhine 05.05.2010 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.11.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili ve davalılar Yasemin, Hasan Hüseyin ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne, 101 ada 25 parsel lehine 101 ada 3 ve 16 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden 08.03.2011 tarihli rapor ve ekindeki krokide yeşil, kırmızı, kahverengi renkli güzergah üzerinde 3 metre genişliğinde geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili ve davalılar temyiz etmişlerdir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak
hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Dosya içerisindeki tapu kayıtlarının incelenmesinden davacının 101 ada 25 sayılı parselinin kuzeyindeki 101 ada 1 parsel sayılı taşınmazın da tapuda davacının adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince öncelikle davacının bu parselinden kuzey batıdaki Soma Savaştepe asfaltına bağlantı kurulmak suretiyle ulaşım sağlayıp sağlayamayacağının araştırılması gerekir.
Dairemizin yukarıda açıklanan ilkelerine aykırı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Belirtilen güzergahtan ulaşım sağlanması mümkün olduğu takdirde, davacı tarafından 25 ve 1 sayılı parselleri arasında akdi geçit irtifakı kurulması ile uyuşmazlık giderilebileceğinden davacının bu davayı açmakta hukuki yararı mevcut değildir.
Kuzey batıdaki ... asfaltına bağlantı kurularak ulaşımın sağlanması mümkün olmadığı takdirde, mahkemece kabul edildiği şekilde davalılara ait 3 ve 16 sayılı parseller üzerinden geçit kurulmasına karar verilebilir.
Mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde iadesine, 16.04.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi.