Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2013/14152 Esas 2013/15921 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.04.2004 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkı nedeniyle ... iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 04.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, önalım hakkı nedeniyle ... iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu 672 parsel sayılı taşınmazda davalının dava dışı paydaştan payını 05.02.2004 tarihinde iktisap ettiğini, davalının kendilerinin önceki malike açtıkları ... iptali ve tescil davasını sonuçsuz bırakmak için muvazaalı olarak taşınmazı devraldığı gibi önalım hakkını kullanmalarını engellemek için bedeli de muvazaalı olarak yüksek gösterdiklerini beyan ederek belirlenecek bedelin depo edilmesi karşılığında önalım hakkı nedeniyle dava konusu payın tapusunun iptali ile müvekkili adına tescilini istemiştir.
Davalı vekili, dava konusu taşınmazın müvekkili tarafından resmi senette gösterilen bedel ile satın alındığını ancak geçen zaman sürecinde taşınmazın değer kazandığını belirterek davacının ancak rayiç değer üzerinden önalım hakkını kullanabileceğini savunmuştur.
Mahkemece, yargılama sırasında dava konusu taşınmaza ilişkin ... iptali ve tescil davasının bekletici mesele yapıldığını ve yargılamanın uzun sürmesinin davalının kusurundan kaynaklanmayıp tapudaki satış bedelinin depo ettirilmesi halinde davacının sebepsiz yere zenginleşeceği, tapudaki satış bedelinin gerçek değeri yansıtmadığı ve davacı vekilinin gerçek değeri değil de tapudaki satış bedelini depo edeceklerini bildirmesi karşısında davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Somut olaya gelince; mahkemece, tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamı üzerinden belirlenen önalım bedelinin yatırılması için davacı tarafa süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile taşınmaz üzerinde keşif yapılarak karar tarihine yakın bedelin depo edilmesine karar verilmesi ve keşifte belirlenen taşınmaz bedelinin davacı tarafından yatırılmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 20.12.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.