4. Hukuk Dairesi Esas No: 2011/3519 Karar No: 2012/6001 Karar Tarihi: 09.04.2012
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2011/3519 Esas 2012/6001 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı şirket, aracının haksız el konulması sebebiyle maddi tazminat istemiyle davalı şahıs aleyhine dava açmıştır. Yerel mahkeme, istemin bir bölümünü kabul etmiş, ancak davalı tarafından temyiz edilmiştir. Dosyada, davacıya ait aracın gümrükten kaçak olarak yurda sokulması nedeniyle el konulduğu, ancak aracın suçlu olan ilk sahibine iade edildiği ve davacının beraat ettiği anlaşılmaktadır. Mahkeme, hukuka aykırılık unsuru gerçekleştiği ancak aracın resmi belgeleri üzerinde tahrifat yapıldığı şüphesi bulunduğu için el koyma işleminin tamamen haksız olduğunun kabul edilemeyeceği sonucuna varmıştır. Bu sebeple, hak ve adalet ilkeleri gereği uygun bir tutarda hakkaniyet indirimi yapılarak karar verilmesi gerekirken, yerel mahkemenin bu yönde karar vermediği belirtilerek karar bozulmuştur. Bu karara dayanak olan BK'nın 43-44. maddeleri (hukuka aykırı eylemin zararı karşılığında tazminat gerektirdiği, ancak zararın kısmen kendisine bağlı olduğu durumlarda hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği) hakkında detaylı açıklamalar yapılmıştır.
4. Hukuk Dairesi 2011/3519 E. , 2012/6001 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ...... San. Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 02/02/2010 gününde verilen dilekçe ile haksız el koyma nedeniyle maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 30/12/2010 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir. 2-Davalının diğer temyiz itirazına gelince; dava, davacıya ait aracın gümrük kaçağı olduğu gerekçesiyle haksız olarak el konulmasından dolayı uğranılan maddi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece istemin bir bölümü kabul edilmiş; karar, davalı tarafından temyiz olunmuştur. Dosya içindeki bilgi, belge ve delillerden; davacıya ait araca, 17.05.2002 günü, gümrükten kaçak olarak yurda sokulması nedeniyle el konulduğu, davacı hakkında kaçakçılık suçunu işlediği iddiası ve ......landırılması istemi ile kamu davası açıldığı, ...... davasının yargılaması sırasında, kaçak olduğu ileri sürülen araca ait resmi belgeler ile gümrük belgelerinin getirtilmiş olduğu ve aracın davacıdan önceki ilk sahibi tarafından Türkiye’ye girişinin yapılması sırasında sunulan ve yabancı ülke tarafından düzenlenen belgeler üzerinde bazı düzeltme ve silintilerin yapılmış olduğunun görüldüğü, ancak, bu düzeltmelerin resmi makamlarca yapılıp yapılmadığı, belgeler üzerinde tahrifat, sahtecilik olup olmadığı belirlenemediğinden ve dosya içindeki bu belgelere göre de suça konu aracın kaçak olup olmadığı tespit edilemediğinden davacının beraatine ve suça konu aracın sahibine iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır. Davacı, davaya konu aracın ilk sahibi olmayıp, aracın gümrükten girişini yapan kişi de değildir. ...... davasının yargılaması sonucunda da davacının beraatine ve aracın iadesine karar verilmiştir. Şu durumda hukuka aykırılık unsuru gerçekleşmiştir. Ancak, ...... davasındaki bilgi, belge ve açıklamalara göre, dava konusu aracın gümrükten girişinin yapıldığı sırada sunulan ve yabancı ülke tarafından düzenlenen resmi belgelerin üzerinde düzeltmeler ve silintilerin yapılmış olduğu, ancak bu düzeltmelerin resmi makamlarca yapılıp yapılmadığının anlaşılamadığı, belgeleri düzenleyen yabancı ülkeden gönderilen cevabi yazılardan da bu belgelerin doğru bilgiler içerip içermediğinin tam olarak belirlenemediği, başkaları tarafından bu belgeler üzerinde tahrifat ve sahtecilik yapılıp yapılmadığının anlaşılamadığı görülmektedir. ...... mahkemesi kararının gerekçesine ve ...... dosyası kapsamına göre, kaçak olduğu iddiası ile el konulan aracın resmi belgeleri üzerinde tahrifat yapılmış olduğu şüphesi bulunduğuna ve bu şüphenin giderilmemiş olmasına göre el koyma işleminin, tamamen haksız olduğunun kabulü mümkün değildir. Şu durumda yerel mahkemece yukarıda açıklanan olgular ve BK"nun 43-44. maddeleri gözetilerek belirlenen zarardan hak ve adalet ilkeleri gereğince uygun bir tutarda hakkaniyet indirimi yapılarak karar verilmesi gerekirken, bu yön gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda (2) sayılı bentte gösterilen nedenle BOZULMASINA; davalının öteki temyiz itirazlarının ilk bentte açıklanan nedenlerle reddine 09/04/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.