18. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/5696 Karar No: 2016/672 Karar Tarihi: 19.01.2016
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2015/5696 Esas 2016/672 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Asliye Hukuk Mahkemesi'ne açılmış bir davada, küçük bir çocuğun evlat edinilmesinde ana ve babasının rızasının aranmaması talep ediliyor. Mahkeme, talebin kabulüne karar veriyor ancak bu karar davalı tarafından temyiz ediliyor. Yargıtay ise dosyadaki bütün belgeleri inceledikten sonra, davanın kabulüne karar veren mahkemenin dava şartlarını ve eksikliklerin giderilmesi ile ilgili kanun maddelerini dikkate almadan karar verdiğine hükmediyor. Bu nedenle, Yargıtay kararı bozuyor ve dava tekrar incelenmesi için geri gönderiyor. İlgili kanun maddeleri ise şöyle: Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 115. maddesi, mahkemenin dava şartlarını araştırması ve eksikliklerin giderilmesi için süre vermesi ile ilgili hükümleri içeriyor. 119. madde ise dava dilekçesinde yer alması gereken hususları ve eksikliklerin tamamlanması için verilecek sürede belirleyen hükümleri içermektedir. Kanunun 31. maddesi ise hâkimin dava sürecinde aydınlatıcı bir rolü olduğuna ve taraflardan delil talep edebileceğine dair hükümler içermektedir.
18. Hukuk Dairesi 2015/5696 E. , 2016/672 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, küçük ..."ın evlat edinmede anne-baba rızasının aranmamasına karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: ...Valiliği ..."nün 24/06/2014 tarihli yazısı ile; küçük ... hakkında evlat edinilmesinde ana ve babasının rızasının aranmamasına karar verilmesi talep edilmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 115. maddesinde mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar vereceği, ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verileceği, bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddedeceği belirtilmiştir. Aynı Yasanın 119. maddesinde ise; tahdidi olarak dava dilekçesinde bulunması gereken hususlar sayılmıştır. Anılan maddenin ikinci fıkrasında ise, dava dilekçesinde bulunması gereken bu unsurlardan mahkemenin adı, dava konusu ve değeri, vakıalar, deliller ve hukuki sebepler dışında kalanlardan herhangi birinin eksik bırakılmış, yazılmamış olması durumunda hakimin davacıya eksikliğin tamamlanması için kesin süre vermesi gerektiği belirtilmiştir. Gerek 115 ve gerekse 119. maddelerde verilen kesin sürenin bir haftalık süre olacağı da belirtilmiştir. Bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması halinde dava açılmamış sayılır. Belirtilen Yasanın 31. maddesinde "Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi" başlığı altında; "Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir." hükmü yer almaktadır. Somut olayda; ... Valiliği ... tarafından mahkemeye verilen yazının usulüne uygun dava dilekçesi niteliğinde olmadığı, yasada belirtilen hususları içermediği gibi hakim tarafından davacıya eksikliklerin tamamlanması için kesin süre de verilmediği anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu durum karşısında mahkemece yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınmadan ve davacıya eksikliklerin tamamlanması için kesin süre verilmeden davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 19.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.