1. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/52 Karar No: 2013/369
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2013/52 Esas 2013/369 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davanın konusu çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesi ve ecrimisil istekleriyle ilgilidir. Mahkeme davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. Ancak, dava değeri ve harçlar konusunda eksiklikler bulunduğundan tarafların temyiz itirazı kabul edilmiştir. Davada keşfen saptanan dava değeri üzerinden peşin harcın alınması gerektiği belirtilmiş ancak bu zorunluluğun yerine getirilmediği için hüküm kurulmasının doğru olmadığı ifade edilmiştir. Bu nedenle, mahkeme kararı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca bozulmuştur. Kararda geçen kanun maddeleri ise HUMK'nun 413. ve 428. maddeleri ile 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16. ve 32. maddeleridir.
Yanlar arasında görülen alacak davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kabulüne ilişkin olarak verilen karar taraflarca yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi .. raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; Dava, çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hemen belirtilmelidir ki; iddianın içeriği ve ileri sürülüş biçiminden, davanın taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve konusunu oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu; böyle bir davada, HUMK"nun 413. ve 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddeleri uyarınca dava değerinin ve buna göre alınacak harcın, el atılan yerin değeri ile talep edilen ecrimisil toplamından (4.3.1953 tarih 10/2 sayılı İ.B.K.) ibaret olacağı kuşkusuzdur. Dosya içeriği ve toplanan delillerden, davanın, hükmedilmesi istenen ecrimisil miktarı üzerinden harç ödenmek suretiyle açıldığı, el atmanın önlenmesi yönünden harç yatırılmadığı gibi, yargılama sırasında da bu yönden harç ikmali yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu, harcın alınmasını veya tamamlanmasını tarafların isteklerine bırakmayıp, anılan hususun mahkemece kendiliğinden gözetileceğini düzenlemiş ve buyurucu nitelikteki 32. maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağını öngörmüştür. Hal böyle olunca, öncelikle davada ileri sürülen isteklerden el atmanın önlenmesi isteği ile ilgili olarak keşfen saptanan dava değeri üzerinden peşin harcın alınması, bu zorunluluk yerine getirildiği takdirde davaya devam edilmesi gerekirken, anılan husus gözardı edilerek işin esası bakımından hüküm kurulması doğru değildir. Tarafların temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulüyle, hükmün (6100 s. HMK"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla) HUMK."nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına,alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,18.01.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.