Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2007/5366 Esas 2008/2834 Karar Sayılı İlamı

Davacı,  davalılardan işverene ait işyerinde 01.09.1996-31.01.2004 tarihleri arasında geçen sigortalı çalışmalarının tesbitine   karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacılar murisi A. O.’ın davalıya ait işyerinde  1.9.1996-31.1.2004  tarihleri arasında sürekli hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı şekilde  istemin kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, bu sonuç aşağıda yazılı nedenler gereği yerinde değildir.
1-Davacılar murisi, ekli kayıtlardan anlaşıldığı üzere 1.11.1978 doğumludur. Bu durumda murisin çalıştığının tespitine ilişkin bu davada yazına göre askerlik hizmeti ve süresinin araştırılması gerektiği açıktır. Yerleşmiş Yargıtay uygulamaları gereği askerlik süresince hizmet akdi askıda sayıldığından ve bu süre  içerisinde tespite esas çalışma olamayacağından murisin askerlik durumu araştırılarak varsa bu süre dışında hizmetin tespitine karar verilmesi gerekirken mahkemenin bu yöne ilişkin inceleme ve araştırma yapmaksızın sonuca gitmesi doğru değildir.
2-Murisin çalışmalarının geçtiği iddia olunan davalıya ait “Helva, Pekmez, reçel üretimi” işyerinde mevsimlik çalışma yapıldığı işyerinin niteliği, belge ve beyanlarla şahit olup mahkemenin mevsimlik çalışma kabulü de doğrudur. Ne var ki, murisinin 1.9.1996-14.12.1999 tarihleri arasında geçtiği iddia olunan çalışmalarının hak düşürücü süre nedeni  ile reddine karar verilmesi yerinde değildir. Gerçekten, davacılar murisinin 1.9.1996-31.1.2004 tarihleri arasında sürekli olarak çalıştığı ileri sürüldüğüne  göre, çalışma ve işyerinin niteliği gereği tüm talepler yönünden davanın işten ayrılma tarihi olan 31.1.2004’den itibaren yasal hak düşürücü süre içerisinde açıldığı 14.12.1999 tarihinden önceki dönemin hak düşürücü süreye uğramadığı açıktır. Bu halde mahkemece 1.9.1996-14.12.1999 tarihleri arasında kalan sürenin hak düşürücü süre nedeniyle reddinde karar verilmesi de usul ve yasaya aykırıdır.
Yapılacak iş davanın nitelikçe Kamu düzenine ilişkin olduğu gözünde tutularak davacılar murisinin davalıya ait mevsimlik çalışma yapılan işyerinde 1.9.1996-31.1.2004 tarihleri arasında geçtiği ileri sürülen  çalışmaları yönünden murisinin askerlik süresini tespit ettikten sona varsa bu süreler içinde kalan sürelerin reddine ve diğer çalışma iddiaları yönünden de gerektiğinde çalışmanın niteliği süresinin muris ile birlikte çalışan ve işveren bordolarında kayıtlı kişiler ile komşu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kişiler tespit edilenler çalışmaya ilişkin beyanları alındıktan sonra tüm dosya kapsamı değerlendirilip sonuca göre karar vermekten ibarettir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.6.1999 gün ve 1999-21-510-527, 30.6.1999 gün ve 1999-21-549-555, 5.2.2003 gün ve 2003/21-35-64, 23.6.2004 gün ve 2004/21-369-, 2004/371, 10.11.2004 gün 2004/21538 sayılı kararı da bu yöndedir.
Mahkemece, söz konusu fiili ve hukuki gerekçeler ve özellikle 506 sayılı Yasa’nın 79/10, 2-9 hükümleri dikkate alınmadan eksik araştırma ve incelemeyle  yazılı şekilde  karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan  temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalı işverene iadesine, 25.02.2008  gününde oybirliğiyle karar verildi.