23. Hukuk Dairesi 2014/7670 E. , 2014/6146 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Emirdağ Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ : 15/05/2013
NUMARASI : 2011/290-2013/234
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesi"nce sunduğu dava dilekçesinde, davalının şehirlerarası nakliye işi ile iştigal eden müvekkili kooperatifin üyesi olduğunu, müvekkilinin üyelerinin araçlarına mazot ihtiyacının karşılanması için benzin istasyon işletmeciliği de yaptığını, davalının nakliyeye konu taşıma işleri için benzin alarak borçlandığını, borcunu bugüne kadar ödemediğini ileri sürerek, şimdilik 9.959,00 TL"nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, öncelikle yetki ve işbölümü itirazında bulunmuş, davanın zamanaşımına uğradığını savunmuş, esas yönünden de davanın reddini istemiştir.
Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesi"nin yetkisizlik kararı ile dosyanın gönderildiği mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davalının, davacı kooperatifin üyesi olduğu, davacı kooperatifin üyelerin mazot ihtiyacını karşılamak için benzin istasyonu işletmeciliği yaptığı, davacı kooperatifçe defterlerin usulüne uygun tutulduğu, takibe konu olan faturaların usulüne uygun şekilde kayıtlı olduğu, davalı tacir olmadığını savunduğundan davalıya ait defterlerde inceleme yapılamadığı, davacı kooperatifin defterleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde davalı kooperatifin davacıdan alacağı bulunduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile 9.959,00 TL"nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1)Dava, kooperatif üyeliğine bağlı olarak mazot bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Dava tarihinde yürürlükte olan HUMK"nın 17. (01.10.2011 tarihinden sonra açılan davalar bakımından geçerli olan 6100 sayılı HMK’nın 14.) maddesi, uyarınca tüzel kişi olan kooperatif ile üyeleri arasındaki davaların kooperatifin muamele merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. Bu yetki kuralı, kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olup, mahkemece re’sen dikkate alınması gerekir. TMK’nın 51. maddesine göre de tüzel kişinin ikametgahı anasözleşmede başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yerdir.
Somut olayda, dosyada bulunan ticari defterlerde davacı kooperatifin adresi Eskişehir olarak belirtilmişse de bundan sonra dava tarihine kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı davacı kooperatif merkezinin dava tarihi itibariyle tam olarak neresi olduğu dosya kapsamından anlaşılamamaktadır.
Bu durumda, mahkemece, ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan davacı kooperatifin dava tarihi itibariyle kooperatif merkezini gösterir sicil kaydı getirtilerek öncelikle mahkemenin yetkisi konusunda bir karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi doğru olmamıştır.
Öte yandan 14.02.2011 olan dava tarihinin, gerekçeli karar başlığında 27.06.2011 olarak yazılmış olması da hatalı olmuştur.
2- Bozma nedenine göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, hükmün BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 01.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
