Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2006/10-22 Esas 2006/78 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasındaki “alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Trabzon İş Mahkemesince davanın kısmen kabule dair verilen 25.6.2002 gün ve 2001/499-2002/270 sayılı kararın incelenmesi taraflar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 31.3.2003 gün ve 6544-2960 sayılı ilamı ile;
(...1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Her ne kadar bozma kararı doğrultusunda karar verilmiş ise de karar henüz kesinleşmeden 3201 Sayılı Yasanın 3. maddesi Anayasa Mahkemesince iptal edildiğinden bozma kararına uyulmuş olması karşı taraf lehine usuli kazanılmış hak teşkil etmez. Davanın yasal dayanağını teşkil eden, 3201 Sayılı Kanunun 3.maddesi Anayasa Mahkemesinin 12.12.2002 tarih ve 2000/36 - 2002/198 Sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. Böylece yurtdışı hizmet borçlanmasının geçerliliği için kesin dönüş şartına dair yasa kuralı yürürlükten kalkmıştır.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarının derdest bütün davalara uygulanması gerektiği doktrin ve uygulamada tartışmasız olup, aynı konuda Hukuk Genel Kurulunun vermiş olduğu 05.02.2003 tarih ve 2002/21-790,2003/61 Sayılı Kararda bu doğrultudadır.
Her ne kadar dava ödenmiş aylıkların istirdadına ilişkin ise de, bu davada öncelikle borçlanmanın geçerliliği konusunun tartışılması gerekir.
Kurum, Anayasa Mahkemesinin iptalinden önceki mevzuat çerçevesindeki uygulamaya göre; borçlanmayı iptal ederek, ödenen bütün aylıkların istirdadını talep etmiş; mahkemede yasal “kesin dönüş şartı” gerçekleşmediği için davayı bozma kararı doğrultusunda kabul etmiştir.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı çerçevesinde yurtdışı hizmet borçlanması için artık yurda kesin dönüş şartı aranmayacağından öncelikle davalının borçlanmasının geçerli olduğunun kabulü gerekir.
Aylık tahsisini düzenleyen 3201 Sayılı Kanunun 6.maddesi iptal kararının kapsamı dışında kalmakla yürürlüğünü korumaktadır. Böylece aylık tahsisinden sonra gerçekleşen yurtdışı çalışma halinde borçlanma iptal edilmemekle beraber çalışılan süre ile sınırlı olarak ödenen aylıkların istirdadına yasal zorunluluk vardır.
Somut olayda, davacı Kurum 23.12.1996 tarihine kadar ödediği aylıkların iadesini talep etmekte ise de, geçerliliğini koruyan borçlanma karşısında davalıdan sadece yurtdışında çalıştığı veya çalışma gibi kabul edilen işsizlik sigortası veya hastalık yardımı aldığı süreye isabet eden aylıkların istirdadının mümkün bulunduğu gözetilerek, mahkemenin bu süre ile sınırlı olarak davanın kabulüne, bunun dışında kalan miktar yönünden ise redde karar vermesi gerekir.
Açıklanan esaslar doğrultusunda yargılama yapılarak varılacak sonuca göre karar vermek gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya mahalline geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonucunda, mahkemece direnme kararı verilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Taraflar vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Özel Dairenin bozma kararından sonra yapılan yargılamada bekletici mesele kabul edilen Trabzon İş Mahkemesinin “iptal-tespit” istemli bir başka dava dosyasının sonucu ve Yüksek 21.Hukuk Dairesinin buna ilişkin ilamı incelenerek, direnme kararı verilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Bozma kararı sonrasında meydana gelen gelişmeler dikkate alınarak yada bozma öncesinde mevcut olmayan bilgi ve belgelere dayalı olarak verilen kısmen kabul kararı direnme niteliğinde bulunmayıp, yeni hüküm oluşturduğundan, bu hükme ilişkin temyiz itirazlarının Özel Dairesince incelenmesi gerekir.
Belirtilen nedenlerle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Dairesine gönderilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 10.HUKUK DAİRESİNE gönderilmesine, 15.03.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.