Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/13394 Esas 2017/4388 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalı aleyhine 02.09.2014 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair verilen 12.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin dava konusu 194 ada 35 parsel sayılı taşınmazda 63/256 hisse sahibi olduğunu, 9/57344 hisse sahibi Fikri Küçükkahraman"ın hissesini davalı ..."e bağışladığını, diğer hissedarların ise hisselerini davalıya sattıklarını, bağış yapan mirasçıya davalının hisse bedelini haricen ödediğini beyan ederek, davalıya ait payın tapu kaydının iptali ile satış bedeli bloke edilmek suretiyle müvekkili adına tapuya tescil edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine, davalı ... adına kayıtlı olan 18/57344 hissenin tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, dava dışı Fikri Küçükkahraman"dan davalı ..."e geçen 9/57344 hisseye yönelik talebin ise reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı ve davalı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekir.
Önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, TMK’nın 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Somut olaya gelince; davacı, davalıya dava dışı Fikri Küçükkahraman tarafından bağışlanan 9/57344 hissenin gerçekte satış yolu ile davalıya devredildiğini iddia etmekte ise de, mahallinde yapılan keşifte dinlenen davacı ve davalı tanıklarının söz konusu hissenin davalıya bedelsiz devredildiğini beyan etmeleri ve bunun yanında davacının delil listesinde sadece açıkça keşif ve tanık delillerine dayanması karşısında davacı bu iddiasını ispatlayamamıştır.
Hal böyle olunca; 05.05.2014 tarihinde dava dışı Fikri Küçükkahraman 9/57344 hissesini tapuda resmi akit ile davalıya bağışladığından, bağış tarihinden itibaren ve 21.05.2014 tarihli satıştan önce davalı ..., dava konusu taşınmazda hissedar konumuna gelmiş olup, paydaşa karşı önalım hakkı kullanılamayacağından 21.05.2014 tarihinde dava dışı Mehmet Küçükkahraman ve Meral Küçükkahraman"dan satın alınan hisseler yönünden de davanın reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.05.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.