Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/780 Esas 2018/8008 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 05.04.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.07.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi dahili davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı 108 ada 15 parsel sayılı taşınmazının yola cephesi bulunmadığından 108 ada 20 parsel aleyhine geçit tesisine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne, dava konusu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi sınırları içerisinde kain 108 ada, 15 parsel sayılı taşınmaz lehine, 108 ada, 16-20 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden kadastrocu bilirkişi Tamer Bingül"ün 30/10/2014 tarihli rapor ve krokisinde D harfi ile yeşil renk ile gösterilen 91,11 m2 ve F harfi ile turuncu renk ile gösterilen 10,85 m2 yüzölçümü ile geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü 108 ada 16 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından dahili davalı ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalarda, genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazların yol ihtiyacını karşılamak amacıyla mahkemece öncelikle geçit ihtiyacının mevcut olup olmadığının saptanması gerekir. Bunun için de yine taraf yararları gözetilerek, var olduğu ileri sürülen yolun niteliği ve davacının buradan yararlanma koşulları araştırılarak sonuca gidilmelidir.
Somut olayda; davacının taşınmazının sınırından imar yolu açıldığı ileri sürülmektedir. 29.04.1968 tarihli ve 1966/22-1968/8 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da belirtildiği üzere, açılmamış imar yollarının varlığı geçit ihtiyacını ortadan kaldırmaz. Davacının, taşınmazının sınırındaki yolu fiilen kullanılıyor olması, bu yerin resmi olarak yola terk edildiği ve yol olarak kullanıma açıldığı anlamına gelmez. İmar planı kapsamında yol olmakla birlikte, halen özel mülk olma niteliği taşıyan taşınmazı yol olarak kullananlar her an mülkiyet hakkı sahiplerinin bunu önleme tehdidi ile karşılaşabilirler ki bu durumda yol ihtiyacının ortadan kalktığından söz etmek mümkün değildir.
Açıklanan nedenle;
1)Mahkemece davacının taşınmazının sınırındaki imar yolunun resmi olarak yola terkininin yapılıp yapılmadığı Belediyeden araştırılmalı, imar yolu açılmışsa; davacıya ait taşınmazın yolu bulunduğundan davanın reddi gerekir.
2) İmar yolu açılmamışsa; davacıya ait taşınmaz halen yol ihtiyacı içerisinde bulunduğundan ve bu tür davalarda uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereği öncelikle yüzölçümü daha büyük olan parseller üzerinden geçit kurulması tercih edilmesi gerektiğinden, 108 ada 20 sayılı parselin yüzölçümünün de aleyhine geçit tesis edilen 108 ada 16 sayılı parselden daha büyük olduğu anlaşıldığından mahkemece mahallinde yeniden keşif yapılarak 108 ada 20 sayılı parselden belirlenecek alternatiflerden en uygun olanından geçit tesisine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle dahili davalı ..."nın temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.11.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.