Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2015/13001 Esas 2016/2370 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 06/06/2014 gününde verilen dilekçe ile kurum zararı nedeniyle alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 05/02/2015 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, yersiz ödemenin iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, dava reddedilmiş; karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ..., davalının ...."de çalışmakta iken kadrolu olarak bakanlığa atandığını, kendisine fazladan fark tazminatı ödendiğini, iadesi için yapılan talebin kabul edilmediğini beyanla, fazla ödemenin yasal faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, idari işlemin idarenin bir şart tasarrufu olduğu, haksız iktisap olarak kabulünün mümkün olmadığı, dava tarihi itibarıyla 60 günlük dava açma süresinin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dava konusu fazla ödemenin idarenin bir şart tasarrufuna dayanmadığı, salt hatalı ödemeden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
TBK"nın 77/1. maddesine göre, zenginleşen, başkasının mal varlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK 79 ve 80. maddelerinde "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir.
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır.
Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık, eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır.
HGK"nun 05/12/1984 tarih ve 1982/13-387 esas, 1984/997 karar sayılı kararı ile, herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan, salt hatalı ödemenin idare tarafından BK"nın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır.
Şu durumda, mahkemece idarenin şart tasarrufuna dayanmayan hatalı ödemenin Borçlar Hukukunun sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde istenebileceği gözetilerek, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, 60 günlük dava açma süresi geçmiş olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermesi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA 24/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.