10. Hukuk Dairesi 2018/3148 E. , 2019/1989 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılamada, ilamında belirtildiği üzere davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan ... Yem San. ve Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece verilen 12.03.2014 tarihli karar Dairemizin 02.11.2015 tarihli ve 2014/13725 E. 2014/18336 K. sayılı ilamı ile “...dava dilekçesine ekli ilk peşin değerli gellirler ile yargılama sırasında 30.10.2013 tarihli müzekkereye ekli olarak kurumca gönderilen ilk peşin değerli gelirler arasında açık çelişki olduğu anlaşılmakla, sigortalının gelir tutarındaki artış nedenleri davacı kurumdan sorulmalı ve sigortalıya bağlanan gelire ilişkin çelişki giderilip, davalıların tazminle sorumlu olduğu ilk peşin sermaye değerli gelir miktarının, belirlenmesi” gereğine işaret edilerek, bozulmuştur.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK)
Eldeki davada ise, bozmaya uyulmuş ise de, bozma kapsamında geçen peşin sermayeli gelirler bakımından oluşan çelişkinin giderilmediği anlaşılmaktadır. Bu nedenle mahkemece uyulan bozma ilamı ile oluşan usuli kazanılmış haklar çerçevesinde, davacı kurumdan farklı peşin sermaye değerleri üzerindeki çelişkinin nedeni sorularak giderilmeli ve esas alınması gereken peşin sermaye değeri belirlenmeli, gerekirse bu konuda hesap yapabilecek nitelikte bilirkişiler aracılığıyla rücu alacağına esas alınması gereken tutar belirlendikten sonra ilk bozma kararımız çerçevesinde Kurumun alacağının tespiti ile sonucuna göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalılardan ... Yem San. ve Tic. A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hükmü temyiz etmeyen diğer davalılar yönünden davacı Kurum lehine oluşan usuli kazanılmış hak durumu da nazara alınarak karar verilmek üzere hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalılardan ... Yem San. ve Tic. A.Ş.’ye iadesine, 05.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
