14. Hukuk Dairesi 2016/6418 E. , 2019/5025 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 23.03.2015 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 08.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının paydaşı olduğu ... İli, ... İlçesi, 51 ada 43 parsel sayılı taşınmazda dava dışı ... tarafından 05.08.2013 tarihinde 40.000,00TL bedelle davalıya yapılan pay satışı ile ilgili olarak önalım hakkının kullanılmak istendiğini, dava konusu taşınmazdaki davalı payının iptali ile davacı adına tescilini istemiştir.
Davalı vekili, dava konusu taşınmaz ile ilgili kesinleşen ortaklığın giderilmesi kararı bulunduğunu, davacının satış dosyasında yapılan kıymet takdirine itiraz ederek 24.03.2014 tarihinde dava açtığını, kıymet takdirine itiraz davasında davacının davalı şirketi taraf gösterdiğini ve davalıya yapılan satışı bu tarihte bildiğini, önalım davası için hak düşürücü sürenin geçtiğini, satış dosyasında 1. ihale tarihinin 27.03.2015 tarihi olarak belirlendiğini, satışa üç gün kala önalım hakkının kullanılmasının kötüniyet olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne, ... İli, ... İlçesi, 51 ada 43 parsel sayılı taşınmazda davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Önalım davasında dava konusu payın satış bedeli ile ödenmesi zorunlu harç ve masrafların toplamından ibaret olan önalım bedelinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 734/2. maddesi gereğince hükümden önce mahkemece belirlenecek uygun bir zaman içinde depo edilmesi için davacıya süre verilmesi gerekir. Davacıya verilen bu sürenin kesin olduğuna da mahkemece karar verilebilir. Kesin süre içerisinde öngörülen işlem yerine getirilmez ise 6100 sayılı HMK’nın 94. maddesi gereğince işlemi süresinde yapmayan tarafın o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar. Ancak anılan bu madde hükmünün uygulanabilmesi için davacının davayı sürüncemede bırakacak davranışta bulunması gerekir.
Somut olaya gelince; davacı 51 ada 43 parsel sayılı taşınmazda davalıya yapılan pay satışı ile ilgili olarak önalım hakkını kullanmak istemiştir. Davalı, 05.08.2013 tarih ve 5758 yevmiye sayılı resmi senet ile dava dışı ..."dan 84/3585 payı 40.000,00TL bedelle ve 19.09.2013 tarih ve 6731 yevmiye sayılı resmi senet ile dava dışı Muhittin Korkmaz"dan 96/3584 payı satın almış, davalı şirketin dava konusu taşınmazda 45/896 payı bulunmaktadır. Mahkemece, önalım bedeli ile harç ve masrafların depo edilmesine dair ara karar tesis edilmesi üzerine davacı 41.726,00TL depo etmiştir. Davalıya iki ayrı resmi senet ile pay satış yapılmıştır. Bu durumda mahkemece, davacıya hangi pay satışı ile ilgili önalım hakkını kullanmak istediği sorularak dava dilekçesi açıklattırılmalıdır. Davacı, dava dışı ..."ın davalıya yaptığı pay satışı ile ilgili önalım hakkını kullanmak istiyor ise 05.08.2013 tarih ve 5758 yevmiye sayılı resmi senet ile davalıya satışı yapılan 84/3584 payın iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi gerekirken tek resmi senetteki satış bedeli ile ödenmesi gereken zorunlu harç ve masraflar toplamı depo ettirilerek davalının dava konusu taşınmazdaki payının tamamının iptal edilerek davacı adına tesciline şeklinde karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.06.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
