13. Hukuk Dairesi 2017/8154 E. , 2020/1382 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, dava dışı ... tarafından hakkında 10.05.2000 tarihinde 8.250,00 TL miktarlı %98 faiz oranlı bir icra takibi başlatıldığını, borcun sebebi olarak da Emlak Bankası kredi borcunun ödenmesinden dolayı rucü talebinin gösterildiğini, ancak ...’ya böyle bir borcunun bulunmadığını, ..."nun 26.08.2011 tarihinde ... 2. Noterliğinde düzenlettirdiği temlikname ile iş bu alacağı davalıya temlik ettiğini ileri sürerek; ... İcra Dairesinin 2010/3130 sayılı dosyası ile icra takibine konan alacak nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile ... İcra Müdürlüğünün 2010/3130 esas sayılı takip dosyasında icra takibine konulan alacak nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır ve 16. madde hükmüne göre ise değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburi olup, gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir ve tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Yine aynı Kanunun 27. ve devamı maddelerinde, dava açılırken ödenmesi gerekli olan harçlar ile harcın eksik yatırılmış olması halinde yapılacak işlemler açıklanmış olup, 27. maddenin son fıkrasında, "Harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, müteakip muamelelere ancak harç ödendikten sonra devam olunur" hükmü, 30. maddesinde de, "Mahkeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz” hükmü yer almaktadır. Söz konusu açık yasal düzenlemeler gereğince dava açılırken dava değerine göre peşin olarak yatırılması gereken karar ve ilam harcının eksik alındığının tespiti halinde bu hükümlere göre işlem yapılması zorunludur.
Somut olayda, davacı ... İcra Dairesinin 2010/3130 sayılı dosyasına konu alacak nedeni ile borçlu olmadığının tespitini istemiş olduğu halde, dava açılırken dava değeri gösterilmemiş, 25,20 TL peşin harç yatırılarak dava açılmıştır. Menfi tespit davaları alacak davası niteliğinde olup, nispi harca tabi olduğu halde, dava açılırken harç eksik yatırıldığı gibi yargılama sırasında da eksik harç tamamlanmamıştır. Mahkemece, Harçlar Kanunu’nun anılan maddelerine aykırı biçimde eksik harç tamamlatılmaksızın yargılamaya devam edilerek karar verilmesi usul yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenle davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.
