8. Hukuk Dairesi 2015/6562 E. , 2017/9001 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacılar vekili; dava konusu 472 parselin belirtilen kısımlarının davacı taraflarca davalıdan 28.03.2005 tarihinde satın aldıklarını, taşınmazın üzerinde ipotek olması sebebi ile tapuda devir yapılmadığını, davacıların satın aldıkları tarihten bu yana taşınmaza ev, ahır gibi yapılar yaptıklarını, davalı hakkında icra takiplerinin olduğunu, taşınmazın her an satışa çıkabileceğini, taşınmazın satılması halinde davacılara ait eklentilerinde satılacağını, bu sebeple dava açmakta hukuki yararlarının olduğunu belirterek taşınmaz üzerindeki yapılar, eklentiler, ağaç ve sairlerin aidiyetinin tespitine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Dahili davalı ... Ör vekili; davanın açıldığı tarihte ..."ün ölü olduğunu, ölü kişiye karşı dava açılamayacağını ayrıca vekil edeninin mirası.... 3. Sulh Hukuk Mahkemesi 2013/931 Esas sayılı dosyası ile kayıtsız şartsız olarak reddetiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın ölü kişi ..."e karşı açıldığı, ölü kişiye karşı dava açılamayacağından ayrıca davalıda mirası reddetiğinden davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesatın tespiti istemine ilişkindir.
Tespit davası, kendine özgü davalardan olup, dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 s.lı HMK 106/2 m) ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür. Bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararın bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re"sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmesi gerekir (HMK 114/1-h, 115 m.).
Öğretide ve Yargıtay"ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir.
SONUÇ: Dosya kapsamından taraflar arasında görülen bir ortaklığın giderilmesi davası olmadığı, kamulaştırma veya kentsel dönüşüm uygulamasının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Tüm bu açıklamalar ışığında Mahkemece verilen ret kararı sonuç itibariyle doğru görülmekte ise de, davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru değil ise de, ret kararı sonuç itibariyle doğru görüldüğünden 1086 sayılı HUMK"nun 438/son maddesi uyarınca gerekçe düzeltilerek hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK"nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 14.06.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
sisteminin bir üyesidir.